🔹 امام نووی رحمه الله در شرح صحیح مسلم می گوید:
«قَوْلُهُ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فِي قَتْلَى بدر (ماأنتم بِأَسْمَعَ لِمَا أَقُولُ مِنْهُمْ) قَالَ الْمَازِرِيُّ قَالَ بَعْضُ النَّاسِ الْمَيِّتُ يَسْمَعُ عَمَلًا بِظَاهِرِ هَذَا الْحَدِيثِ ثُمَّ أَنْكَرَهُ الْمَازِرِيُّ وَادَّعَى أَنَّ هَذَا خَاصٌّ فِي هَؤُلَاءِ وَرَدَّ عَلَيْهِ الْقَاضِي عِيَاضُ وَقَالَ يُحْمَلُ سَمَاعُهُمْ عَلَى مَا يُحْمَلُ عَلَيْهِ سَمَاعُ الْمَوْتَى فِي أَحَادِيثَ عَذَابِ الْقَبْرِ وَفِتْنَتِهِ التى لامدفع لَهَا وَذَلِكَ بِإِحْيَائِهِمْ أَوْ إِحْيَاءِ جُزْءٍ مِنْهُمْ يَعْقِلُونَ بِهِ وَيَسْمَعُونَ فِي الْوَقْتِ الَّذِي يُرِيدُ اللَّهُ هَذَا كَلَامُ الْقَاضِي وَهُوَ الظَّاهِرُ الْمُخْتَارُ الَّذِي يَقْتَضِيهِ أَحَادِيثُ السَّلَامِ عَلَى الْقُبُورِ وَاَللَّهُ أَعْلَمُ».
🔸 ترجمه: «این فرمودۀ پیامبر صلی الله علیه وسلم دربارۀ کشته‌شدگان بدر: {شما نسبت به آنچه می‌گویم از آنان شنواتر نیستید} المازری می‌گوید: {بعضی از مردم با عمل به ظاهر این حدیث، می‌گویند که میت می‌شنود}. سپس المازری سماع اموات را انکار می‌کند و ادعا می‌کند که شنیدن، مختص به کشته‌شدگان بدر است. و قاضی عیاض بر او رد زده است و می‌گوید: {اینکه آن کشته‌شدگان بدر شنیدند، این شنیدنشان بر همان چیزی حمل می‌شود که شنیدن مردگان در احادیث عذاب قبر و فتنۀ قبر بر آن حمل می‌گردند، و این شنیدن، بوسیلۀ زنده‌گرداندنشان و یا زنده گرداندن جزئی از آنان است که با آن جزء تعقل کنند و در آن وقتی که خداوند می‌خواهد بشنوند}. این کلام قاضی عیاض است، و همین قول ظاهر و مختاری می‌باشد که احادیث سلام‌کردن بر قبور، مقتضای آن است. و الله داناتر است».
🗒 المنهاج شرح صحيح مسلم بن الحجاج، از نووی، ج 17 ص 206.
🗒 إكمال المعلم شرح صحيح مسلم، از قاضی عیاض، ج 8 ص 405.
مجاهد دین
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر