امام جمال الدين أبو الفرج عبد الرحمن بن
علي بن محمد الجوزي (المتوفى: 597هـ)، سماع اموات را قبول دارد و آن را ثابت می‌کند.
🔹 ایشان می‌گوید: «وَقَوله: مَا أَنْتُم بأسمع لما أَقُول مِنْهُم. إِن
قيل: كَيفَ أخبر بسماعهم وَقد قَالَ عز وَجل: {إِنَّك لَا تسمع الْمَوْتَى}
[النَّمْل: 80] ؟
فَالْجَوَاب من وَجْهَيْن:
أَحدهمَا: أَن الله تَعَالَى أحياهم لَهُ،
فَسَمِعُوا كَلَامه إِكْرَاما لَهُ وإذلالا لَهُم، هَذَا قَول قَتَادَة. وعَلى
هَذَا القَوْل ردَّتْ أَرْوَاحهم وَقت خطابه، كَمَا ترد الرّوح إِلَى الْمَيِّت
عِنْد سُؤال مُنكر وَنَكِير، وَلذَلِك قَالَ: {إِنَّهُم ليسمعون قرع نعالكم إِذا
وليتم مُدبرين}.
وَالثَّانِي: أَن الله تَعَالَى أوصل صداه
إِلَى أَرْوَاحهم، وَإِنَّمَا الْبدن آلَة، وَالله قَادر أَن يُوصل إِلَى الرّوح
بِآلَة أُخْرَى، وَبِغير آلَة.»
🔸 ترجمه:
«و این فرمودۀ پیامبر صلی الله علیه وسلم: {شما نسبت به آنچه که می‌گویم از آنان
شنواتر نیستید}. اگر گفته شود: چگونه از شنیدن آنان (= مشرکان کشته شده در جنگ
بدر) خبر داده است؟ در حالی که خداوند عز وجل فرموده است: {تو نمی‌توانی مردگان را
بشنوایانی}.
پس جواب آن از دو وجه است:
یکی: اینکه الله تعالی آنها را برای شنیدن
کلام پیامبر زنده گردانید، پس کلام پیامبر را شنیدند که تکریمی بود برای پیامبر و
تحقیر و ذلتی بود برای آنان. این قول قتاده است. و بنا بر این قول، در وقت صحبت‌کردن
پیامبر با آنان، ارواحشان به آنان برگشته بود، به همان شکل که به هنگام سوال منکر
و نکیر روح به میت بر می‌گردد. و برای همین فرمود: {آنان صدای کفش پاهایتان را به
هنگامی‌که از نزدشان بر می‌گردید می‌شنوند}.
و دوم: اینکه الله تعالی صدای پیامبر را به
ارواحشان رسانید، و بدن تنها آلت (و وسیله و ابزاری برای رسیدن صدا به روح) است و
خداوند می‌تواند با یک آلت دیگر و یا بدون آلت، صدا را به روح برساند».
🗒 كشف المشكل من حديث الصحيحين، ج 1 ص 148.
مجاهد دین
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر