۱۴۰۰/۰۹/۲۵

نقد خوارج معاصر (2)

 🔺نکاتی مهم پیرامون موضوع "اقرار مشرکین به ربوبیت"

 

نکتۀ اول- باید بدانیم که اگر می‌گوییم مشرکین به ربوبیت الله اقرار داشتند، این مدح و ستایشی برای آنان نیست، بلکه باور آنان در نهایت قباحت و مذمت است، زیرا آنان در باور خویش متناقض هستند و هیچ عقل سالمی تناقض را نمی‌پذیرد. ربوبیت عقلا مستلزم ایمان و اقرار به الوهیت است. مشرکین در عبادت ذاتی که اقرار دارند خالق، رازق و مدبر امور است، شریک قرار می‌دهند، در حالی که بایستی او را به یگانگی بپرستند و حقش را بجای آوردند. اما عبادات خود را برای معبوداتی قرار می‌دهند که به فرزندان الله بودن و عدم مملوک بودن آنها و وجود صفات ربوبی در آنها اقرار دارند و تصریح می‌کنند که اینها اولیاء من الذل و شریکان او در ملک و شفاعت‌گران نافذ ما نزد خداوند هستند. و این حقیقت نفعی است که آنان خواستارش بودند.

 

نکتۀ دوم- برای بررسی دقیق و علمی این مساله باید منهج صحیح در تلقی و استدلال نزد اهل سنت و جماعت و پردازش صحیح حقایق علمی مراعات گردد. بایستی نصوص این باب در کنار یکدیگر قرار گرفته و مورد بررسی قرار گیرند، در غیر این صورت قطعا استنباط و برداشت ما به خطا خواهد رفت.

 

نکتۀ سوم- ما در این مقام از مشرکین مکه سخن می‌گوییم؛ کسانی‌که اکثر آیات قرآن آنان را مورد خطاب قرار می‌دهد. برخی از اهل بدعت تلبیس نموده و به حالاتی دیگر در نصوص شریعت استدلال می‌کنند که اصلا محل نزاع ما نیست. لذا کسی‌که این مساله را مورد بررسی قرار می‌دهد بایستی دقت فهم داشته باشد.

 

نکتۀ چهارم- هنگامی‌که اهل سنت می‌گویند: «مشرکین به ربوبیت الله اقرار داشتند» مقصودشان این است که غالب و اکثریت آنان به ربوبیت الله اقرار داشتند‌، نه اینکه این باور و اعتقاد تک تک آنان باشد؛ زیرا هنگامی‌که گفته‌ها به اقوام نسبت داده می‌شوند، این نسبت‌ها همیشه اغلبی و فی‌الجمله می‌باشند. چنانچه شیخ الاسلام ابن تیمیه -رحمه‌الله- در کتاب (منهاج السنه، ج۱/ص۳۰) به این موضوع اشاره می‌کنند.

زیرا شذوذی از آنان وجود داشتند که یا ملحد بوده و یا منکر ربوبیت بودند.

 

نکتۀ پنجم- مشرکین مکه فی‌الجمله به مسائل ربوبیت از خلق و رزق و تدبیر امور اقرار داشتند. یعنی اقرار آنان به شکل کاملی نبود و هیچ‌گاه اقرار آنان به ربوبیت مانند اقرار مومنین نبود. آنان مانند مومنین به تفاصیل مسائل ربوبیت ایمان نداشتند؛ ولی غالبا به خصائص ربوبیت بصورت کلی ایمان داشتند.

به عنوان مثال: آنان حق ربوبیت را بجای نیاوردند هنگامی‌که گفتند معبودات ما شفاعت‌گران نافذ ما نزد خداوند هستند و بدون اذن او شفاعت می‌کنند، و اینکه گفتند معبودات ما بخاطر شراکتی که با خداوند دارند خداوند نمی‌تواند با درخواست شفاعت آنها مخالفت کند. یعنی: عدم اقرار و انقیاد آنان نسبت به توحید ربوبیت، به تنهایی خللی در توحید الوهیت محسوب می‌شود. زیرا توحید ربوبیت مستلزم توحید الوهیت است. در نتیجه: آنان به توحید ربوبیت ملتزم نبودند و این به تنهایی خللی در توحید الوهیت می‌باشد.

همچنین هنگامی‌که معاد را انکار نمودند، حق توحید ربوبیت را بجای نیاوردند. لذا زمانی که اهل علم می‌گویند: "مشرکین به خصائص ربوبیت اقرار داشتند"، مقصودشان این نیست که اعتقاد آنان به ربوبیت مانند اعتقاد مومنین است. این امر مسلمی است که هر عاقلی آن را می‌داند.

 

نکتۀ ششم- آن مقدار از خصائص ربوبیت که به آن اقرار داشتند، کافی بود برای اینکه حجتی علیه آن باشد تا در الوهیت خداوند موحد باشند. و کافی بود تا خداوند در قرآن کریم، توبیخ و الزام را بر این باورشان نسبت به ربوبیت مترتب سازد تا خداوند را به یگانگی بپرستند. اما چون عملاً در الوهیت خداوند موحد نبودند پس ثابت می‌شود که آنان هیچ وقت به توحید خداوند در ربوبیتش اقرار نکردند، و ثابت می‌شود که معبودات دیگرشان را نیز دارای خصائص ربوبیت می‌دانستند برای همین آنها را عبادت می‌کردند و در الوهیت موحد نبودند.

 

نکتۀ هفتم- اینکه به توحید ربوبیت خداوند اقرار نمی‌کردند، کافی است برای اینکه بگوییم: محل نزاع و مناقشه اصلی پیامبران الهی با اقوامشان بر سر توحید ربوبیت بود و این اصلی‌ترین خللی بود که آنان داشتند. هر منصفی که مناقشۀ پیامبران الهی با اقوامشان را در قرآن کریم مورد بررسی قرار دهد، این امر را به خوبی خواهد دانست. چنانکه خداوند متعال، سبب دشمنی مشرکان با مومنان و یگانه سبب بیرون راندن مومنان از دیارشان توسط مشرکان را ایمان مومنان به توحید ربوبیت معرفی می‌کند و مشرکان نفی ربوبیت از بت‌هایشان توسط مومنان را نمی‌پذیرفتند. چنانکه خداوند متعال می‌فرماید: ﴿الَّذِينَ أُخْرِجُوا مِنْ دِيَارِهِمْ بِغَيْرِ حَقٍّ إِلَّا أَنْ يَقُولُوا رَبُّنَا اللَّهُ﴾ [الحج: 40] «کسانی‌که به ناحق از دیار‌شان رانده شدند؛ تنها به این خاطر که می‌گفتند: رب (و پروردگار) ما (تنها) الله است».

نکتۀ هشتم- اهل بدعت -هداهم‌الله- در عصر حاضر بسیار در تلاش هستند که مسالۀ «اقرار مشرکین به توحید ربوبیت» را از باورهای نو ظهور محمد ابن عبدالوهاب -علیه من الله ما یستحق- جلوه ندهند و بگویند: (نجدی‌ها تنها کسانی نیستند که معتقد هستند مشرکین مانند مومنین در ربوبیت موحد هستند)

در حقیقت آنان در شناخت علم شرعی و حمل اقوال اهل علم بر محملی صحیح و در مراعات منهجی صحیح در تحریر اقوال اهل علم، به خطا می‌روند که عموما یا به جهل آنان نسبت به این مسائل دقیق علمی و یا به تعصب و تلبیس آنان باز می‌گردد. سخنان محمد ابن عبدالوهاب در مقام توحید، بر جهل عظیم او در مسائل عمیق توحیدی و عدم تفحص و استقراء تام او در ادله و براهین شرعی دلالت دارد.

این مساله را هرکسی نمی‌داند، مگر کسی که با علوم شریعت، خصوصا علم توحید دست و پنجه نرم نموده باشد.

هنگامی‌که در مسالۀ «عدم اقرار مشرکین به توحید ربوبیت» به تفاسیر و اقوال اهل علم باز می‌گردیم، می‌بینیم که سخنان محمد ابن عبدالوهاب تافته‌ای جدا بافته از آنان است. بلکه او در این مسائل به شدت راه خود را از علمای پیشین جدا نموده و عقاید جدیدی را معرفی نموده‌ است و سخنان او با سخنان اهل علم تضاد کامل دارد.

✍🏻برای مطالعۀ بخش اندکی از سخنان اهل علم و مفسرین اهل سنت در این خصوص به مطالب زیر مراجعه بفرمایید:

▫️خلاصه‌ای از اقوال امام ابن جریر الطبری رحمه الله (متوفی 310 هـ) دربارۀ شرک مشرکان در ربوبیت

 (https://t.me/rad_shobahat/2163)▫️خلاصه‌ای از اقوال امام الهدی نصر بن محمد بن أحمد السّمرقندي (متوفی 375 هـ) دربارۀ شرک مشرکان در ربوبیت

 (https://t.me/rad_shobahat/2230)▫️خلاصه‌ای از اقوال محيي السنة، أبو محمد الحسين بن مسعود البغوي (متوفى: 510 هـ) دربارۀ شرک مشرکان در ربوبیت

 (https://t.me/rad_shobahat/2272)▫️خلاصه‌ای از اقوال فخر رازی رحمه الله (متوفی 604 هـ) دربارۀ شرک مشرکان در ربوبیت

 (https://t.me/rad_shobahat/2102)▫️خلاصه‌ای از اقوال ابو عبد الله القرطبی رحمه الله (متوفی 671 هـ) دربارۀ شرک مشرکان در ربوبیت

 (https://t.me/rad_shobahat/2112)▫️خلاصه‌ای از اقوال ابن تیمیه رحمه الله (متوفی 728 هـ) درباره شرک مشرکان در ربوبیت

 (https://t.me/rad_shobahat/2200)▫️خلاصه‌ای از اقوال ابو القاسم ابن جزی رحمه الله  (متوفى: 741 هـ) دربارۀ شرک مشرکان در ربوبیت

 (https://t.me/rad_shobahat/3066)▫️خلاصه‌ای از اقوال ابن کثیر رحمه الله (متوفی: 774 هـ) دربارۀ شرک مشرکان در ربوبیت

 

🔹اما اهل بدعت با بضاعت اندکی که دارند گاها حقیرانه در تلاش هستند تا برخی از سخنان اهل علم را که گویی ظاهر آن مطابق با هوا و هوسشان است، ارائه دهند و از این سو خودشان را به فهم صحیح اقوال اهل علم متلبس سازند؛ در حالی که دورترین مردم به فهم صحیح نصوص هستند.

اما با مطالعۀ مباحثی که ارائه شد و با در نظر گرفتن نکاتی که بیان نمودیم، دیگر برای تزریق سموم خویش راهی پیدا نخواهند کرد.

همچنین باید دانست که از روش‌های قدیمی اهل بدعت، به بازیچه گرفتن اقوال اهل علم و نصوص شریعت، برای همسو شدن آن با هوا و هوسشان است.

✍🏻آنان عموما در چنین ابوابی محکمات دلایل شریعت و اقوال اهل علم را رها نموده و به متشابهات آن چنگ می‌زنند و هیچ‌گونه اطلاعی از منهج تلقی و استدلال نزد اهل سنت و جماعت ندارند.

 👈در گذشته مباحث مختلفی دربارۀ "شرک ربوبیت در اعتقاد مشرکین" آماده نموده‌ایم که توصیه می‌شود برای مطالعۀ آنها به لینک‌های زیر مراجعه فرمایید:

 

📘 حقیقت توحید نزد مؤمنان و رد بر نجدیه در تطهیر شرک مشرکان

 (https://t.me/rad_shobahat/1204)📘 اقوال علما دربارۀ اعتقاد مشرکان به نافع و ضار بودن ذاتی بت‌هایشان

 (https://t.me/rad_shobahat/1611)📘 تحقیق اعتقاد به ربوبیت بعنوان شرط عبودیت

 (https://t.me/rad_shobahat/4114)📘 بدعت تقسیم مشرکان به «موحد در ربوبیت» و «مشرک در ربوبیت»

 


هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر

نصیحتی دلسوزانه برای صلاح مهدوی و هم فکرانش؛

    ♦️ چند سال پیش که وهابیان اهل غلو و افراط، احساس کردند که میدان برایشان خالی شده و تا آینده ای نزدیک بر دنیای اسلام مسلط می شوند، اهل ...