سوالاتی که باعث برگشتن جوانان وهابی به آغوش اهل سنت شد (قسمت دوم)

بسم الله والحمد لله والصلاة والسلام علی رسول الله و علی آله وصحبه ومن والاه، اللهم أرنا الحق حقا وأرزقنا اتباعه وأرنا الباطل باطلا وأرزقنا اجتنابه. اما بعد:

 

باید دانست که لازمۀ شرک در عبادت، شرک در ربوبیت است و اسبابِ داخل در قدرت و مشیت الله، مستقل از الله و شریک الله در نفع و ضرری که می‌رسانند نیستند و اخذ اسباب شرک نیست، و مشرکان بت‌هایشان را اسبابی مقدر شده و داخل در حیطۀ قدرت و مشیت الله نمی‌دانستند بلکه آنها را مستقل از الله و شریکان الله می‌دانستند. و وقتی که خداوند چیزی را سبب قرار می‌دهد، (مثلا آب را سبب رفع تشنگی قرار داده است)، پس آن سبب، در نفع یا ضرری که می‌رساند، مستقل از قدرت و مشیت الله عمل نمی‌کند، و کمک گرفتن از اسباب الهی، به معنای کمک گرفتن از من دون الله و شریک قرار دادن برای الله در نفع و ضرر رسانی نیست. و نسبت دادن انجام یک فعل به سببش، از باب مجاز است و این الله متعال است که حقیقتا آن فعل را انجام داده است.

 

🌺چنانکه می‌فرماید: ﴿فَلَمۡ تَقۡتُلُوهُمۡ وَلَٰكِنَّ ٱللَّهَ قَتَلَهُمۡۚ وَمَا رَمَيۡتَ إِذۡ رَمَيۡتَ وَلَٰكِنَّ ٱللَّهَ رَمَىٰ﴾ [الأنفال: 17]

🌸«پس شما آنها را نکشتید، بلکه الله آنها را کشت و هنگامی‌که (به سوی آنها خاک و سنگ) انداختی، تو نینداختی، بلکه الله انداخت».

 

در این آیه خداوند سبحان «کشتن» و «پرتاب کردن» را از پیامبر صلی الله علیه وسلم و صحابه رضی الله عنهم بر سبیل «استقلالیت» و «ذاتیت» و خلق و ایجاد‌نمودن نفی کرده است؛ و در عین حال در همان آیه انجام آن افعال را بر سبیل تسبب و کسب و با إمداد و اذن و مشیتش توسط مومنان و پیامبر، اثبات نموده است (یعنی در اینجا که فرمود: ﴿إِذۡ رَمَيۡتَ﴾ ؛ «هنگامی‌که انداختی»).

 

▫️و اگر مشرکان نیز بت‌هایشان را تنها و صرفا اسبابی داخل در قدرت و مشیت الله متعال می‌دانستند و نفع و ضرری که به آنها نسبت می‌دادند را از باب مجاز، و به اذن الله می‌دانستند، پس نباید مشرک می‌بودند! و کسی که شرک مشرکان را اینگونه فهمیده باشد پس او بویی از توحید نبرده است و جاهل‌ترین مردمان نسبت به توحید است.

 

👈و بعضی‌ها همچنان بر باطلشان پافشاری می‌کنند و می‌گویند: ثابت نشده که مشرکان زمان رسول خدا صلی الله علیه وسلم برای بت‌هایشان استقلالیت قائل بوده باشند و چون ثابت نشده است پس آنها به مجرد اعمالی مانند ذبح و سجده و دعا و استغاثه و نحو آن که برای بت‌هایشان انجام می‌دادند در شرک عبادت افتاده بودند و در نتیجه هرکس برای غیر خدا سجده و ذبح انجام دهد و غیر خدا را به دعا و فریاد بخواند و از غیر خدا استغاثه کند و نحو آن، پس آن غیر خدا را به عنوان بت گرفته و در شرک عبادت افتاده است بدون اینکه لازم باشد در شرک ربوبیت افتاده باشد.

 

🖊می‌گویم: هدف از سجده و ذبح کردن برای بت‌ها راضی کردن آنها و ادای مسئولیت در برابر آنها به انگیزۀ جلب نفع یا دفع ضرر است. و هدف از به دعا خواندن بت‌ها، به فریاد رسیده‌شدنشان و کمک گرفتن از آنان و جلب نفع و دفع ضرر است.

 

❓اکنون به این سوال پاسخ دهید. آیا می‌گویید که مشرکان معتقد بودند که آن بت‌هایی که به دعایشان می‌خواندند و برایشان سجده و ذبح و... انجام می‌دادند، اسبابی داخل در حیطۀ قدرت و فرمان و اذن الله و در طول مشیت الله بودند و یا اینکه معتقد بودند بت‌هایشان در نفع و ضرری که می‌رسانند خارج از مشیت و مستقل از اذن و قدرت الله بودند؟

 

➖اگر بگویید: آنها را اسبابی به اذن الله می‌دانستند،

❓پس به ما بگویید چرا خداوند در ده‌ها آیه فرموده است که آنها من دون الله و بغیر اذن الله هستند؟ و چرا خداوند همواره به مشرکان می‌گوید که بدون اذن الله هیچ نفع و ضرری نمی‌رسد؟

 

برای مثال:

🌺1- ﴿مَن ذَا ٱلَّذِي يَشۡفَعُ عِندَهُۥٓ إِلَّا بِإِذۡنِهِۦۚ﴾ [البقرة: 255]

▫️«کیست که در نزد او جز با اجازۀ او شفاعت کند؟».

 

🌺2- ﴿ءَأَتَّخِذُ مِن دُونِهِۦٓ ءَالِهَةً إِن يُرِدۡنِ ٱلرَّحۡمَٰنُ بِضُرّٖ لَّا تُغۡنِ عَنِّي شَفَٰعَتُهُمۡ شَيۡ‍ٔٗا وَلَا يُنقِذُونِ٢٣﴾ [يس: 23]

▫️«آیا غیر از او إله‌هایی را بر گزینم که اگر (الله) رحمان بخواهد به من زیانی برساند، شفاعت آنها چیزی را از من دفع نمی‌کند و مرا نجات نخواهند داد؟!».

 

🌺3- ﴿قُلۡ مَن ذَا ٱلَّذِي يَعۡصِمُكُم مِّنَ ٱللَّهِ إِنۡ أَرَادَ بِكُمۡ سُوٓءًا أَوۡ أَرَادَ بِكُمۡ رَحۡمَةٗۚ وَلَا يَجِدُونَ لَهُم مِّن دُونِ ٱللَّهِ وَلِيّٗا وَلَا نَصِيرٗا١٧﴾ [الأحزاب: 17]

▫️«(ای پیامبر!) بگو: چه کسی است که شما را از الله حفظ می‌کند، اگر (او) برای شما بدی اراده کرده باشد، یا رحمتی برای شما اراده کرده باشد؟! و آنها برای خود جز الله هیچ دوست و یاوری نخواهند یافت».

🌺4- ﴿قُلۡ أَفَرَءَيۡتُم مَّا تَدۡعُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ إِنۡ أَرَادَنِيَ ٱللَّهُ بِضُرٍّ هَلۡ هُنَّ كَٰشِفَٰتُ ضُرِّهِۦٓ أَوۡ أَرَادَنِي بِرَحۡمَةٍ هَلۡ هُنَّ مُمۡسِكَٰتُ رَحۡمَتِهِۦۚ قُلۡ حَسۡبِيَ ٱللَّهُۖ عَلَيۡهِ يَتَوَكَّلُ ٱلۡمُتَوَكِّلُونَ٣٨﴾ [الزمر: 38]

▫️«آیا دیدید آنچه را که به جای الله می‌خوانید، اگر الله زیانی برای من بخواهد، آیا آنها (= إله‌های باطلتان) خواهند توانست زیان او را بر طرف کنند؟! و یا اگر رحمتی برای من بخواهد، آیا آنها خواهند توانست رحمت او را باز دارند؟! بگو: الله مرا کافی است، و (همه) توکل کنندگان بر او توکل می‌کنند».

 

🌺5- ﴿وَإِن يَمۡسَسۡكَ ٱللَّهُ بِضُرّٖ فَلَا كَاشِفَ لَهُۥٓ إِلَّا هُوَۖ وَإِن يَمۡسَسۡكَ بِخَيۡرٖ فَهُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ١٧﴾ [الأنعام: 17]

▫️«اگر الله (بخواهد) زیانی به تو برساند، هیچ کس جز او نمی‌تواند آن را دفع کند، و اگر خیری به تو رساند، پس او بر همه چیز تواناست».

 

🌺6- ﴿وَمَا لَكُم مِّن دُونِ ٱللَّهِ مِن وَلِيّٖ وَلَا نَصِيرٍ١٠٧﴾ [البقرة: 107]

▫️«و جز الله سرپرست و یاوری برای شما نیست».

 

🌺7- ﴿وَلَوۡ يَرَى ٱلَّذِينَ ظَلَمُوٓاْ إِذۡ يَرَوۡنَ ٱلۡعَذَابَ أَنَّ ٱلۡقُوَّةَ لِلَّهِ جَمِيعٗا وَأَنَّ ٱللَّهَ شَدِيدُ ٱلۡعَذَابِ١٦٥﴾ [البقرة: 165]

▫️«و کسانی‌که ستم کردند اگر می‌دیدند هنگامی‌که عذاب (روز قیامت) را مشاهده می‌کنند (خواهند دانست) که تمام قدرت از آنِ الله است».

 

🌺8- ﴿فَمَآ أَغۡنَتۡ عَنۡهُمۡ ءَالِهَتُهُمُ ٱلَّتِي يَدۡعُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ مِن شَيۡءٖ لَّمَّا جَآءَ أَمۡرُ رَبِّكَۖ﴾ [هود: 101]

▫️«پس هنگامی‌که فرمان پروردگارت فرا رسید، إله‌های‌شان که به جای الله به فریاد می‌خواندند، چیزی از آنان (= عبادت کنندگانشان) دفع نکردند (و یاری‌شان ندادند)».

 

🌺9- ﴿وَٱتَّخَذُواْ مِن دُونِ ٱللَّهِ ءَالِهَةٗ لِّيَكُونُواْ لَهُمۡ عِزّٗا٨١﴾ [مريم: 81]

▫️«و آنها به جای الله إله‌هایی را (برای خود) بر گزیدند، تا سبب عزت‌شان باشد».

 

🌺10- ﴿وَٱتَّخَذُواْ مِن دُونِ ٱللَّهِ ءَالِهَةٗ لَّعَلَّهُمۡ يُنصَرُونَ٧٤﴾ [يس: 74]

▫️«و آنها به جای الله إله‌هایی (برای خود) بر گزیدند، به این امید که یاری شوند».

 

👈این آیات بطور واضح نشان می‌دهد که مشرکان بت‌هایشان را اسبابی مقدر شده توسط الله و به اذن الله نمی‌دانستند بلکه آنها را مستقل از الله در نفع و ضرر رساندن می‌دانستند و از این رو آنها را عبادت کرده و به دعا و فریاد می‌خواندند. چون اگر آنها را به اذن الله می‌دانستند پس اعتقاد آنان شرک نمی‌بود، چنانکه خداوند به اذن خودش اسباب را مقدر کرده است و گسترۀ این اسباب آنقدر زیاد است که هیچ چیز از آن خالی نیست، از بلند کردن یک لیوان آب به وسیلۀ دست گرفته، تا حمل کردن عرش بوسیلۀ ملائکه، همگی داخل در اسباب هستند. و مطلقا هیچ موجودی در جهان هستی وجود ندارد که بطور مستقل از اراده و مشیت و قدرت الله متعال عمل کند.

▫️و هیچ مشرکی نگفته که: {إله‌هایی که آنها را عبادت می‌کنیم، تنها اسباب مقدر شده توسط الله متعال هستند و به اذن الله نفع یا ضرری می‌رسانند} چون اگر چنین می‌بود، پس کل نظام هستی و همۀ اسبابی که خداوند مقدر کرده است، باید شریکان خداوند می‌بودند! و باطل بودن چنین چیزی اظهر من الشمس است.

 

▫️و تمام نظام هستی بر اساس قوانین و اسباب و مسبباتی خلق شده که همگی داخل در مشیت الله هستند و نسبت انجام امور به اسباب، مجازی است نه حقیقی. و اسباب در قدرتی که دارند مستقل از الله نیستند بلکه به اذن الله هستند.

▫️از این رو اگر مشرکان بت‌هایشان را مانند دیگر اسباب، صرفا اسبابی به اذن الله می‌دانستند پس باید سبب قرار دادن ملائکه توسط خداوند در تدبیر امور جهان هستی نیز شرک باشد!

🌺چنانکه می‌فرماید: ﴿فَٱلۡمُدَبِّرَٰتِ أَمۡرٗا٥﴾ [النازعات: 5] «و سوگند به فرشتگانی که کار‌‌ها را تدبیر می‌کنند».

🌺و می فرماید: ﴿فَٱلۡمُقَسِّمَٰتِ أَمۡرًا٤﴾ [الذاريات: 4] «و سوگند به فرشتگانی که کارها را تقسیم می‌کنند».

🌺و می‌فرماید: ﴿وَٱلنَّشِرَٰتِ نَشۡرٗا٣ فَٱلۡفَٰرِقَٰتِ فَرۡقٗا٤﴾ [المرسلات: 3-4] «و سوگند به فرشتگانی که ابرها را پراکنده می‌کنند. پس سوگند به فرشتگانی که جداکننده‌اند».

 

▫️پس چون اموری که توسط ملائکه به عنوان اسباب الهی انجام می‌شود به معنای شریک قرار دادن برای الله در اموری که انجام می‌دهد نیست، پس ثابت می‌شود مشرکان بت‌هایشان را مستقل از الله می‌دانستند و به همین خاطر آنها را عبادت کرده و به فریاد می‌خواندند.

▫️و خداوند در آیات [سبأ: 22-23] همۀ علت‌هایی که بخاطر آن مشرکان بت‌هایشان را به دعا می‌خواندند یک‌جا بیان کرده و سپس ادعاهای آنها را رد کرده است و این علت‌ها، همگی به شرک در ربوبیت بر می‌گردد. چنانکه می‌فرماید:

🌺﴿قُلِ ٱدۡعُواْ ٱلَّذِينَ زَعَمۡتُم مِّن دُونِ ٱللَّهِ لَا يَمۡلِكُونَ مِثۡقَالَ ذَرَّةٖ فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَلَا فِي ٱلۡأَرۡضِ وَمَا لَهُمۡ فِيهِمَا مِن شِرۡكٖ وَمَا لَهُۥ مِنۡهُم مِّن ظَهِيرٖ٢٢ وَلَا تَنفَعُ ٱلشَّفَٰعَةُ عِندَهُۥٓ إِلَّا لِمَنۡ أَذِنَ لَهُۥۚ﴾ [سبأ: 22-23]

🌸«(ای پیامبر!) بگو: کسانی را که غیر از الله (إله خود) می‌پندارید، (به فریاد) بخوانید، 1- (آنها) هم‌وزن ذره‌ای در آسمان‌ها و در زمین مالک نیستند، 2- و در (مالکیت) آن دو هیچ شرکتی ندارند، 3- و او (= الله) از میان آنها یاور و پشتیبانی ندارد. 4- و شفاعت نزد او سود نبخشد؛ مگر برای کسی‌که (او خود) برایش اجازت داده باشد».

 

👈این آیات بر این دلالت دارد که مشرکان به چهار علت إله‌هایشان را به دعا می‌خوانند:

🔅1- اعتقاد به مالکیت استقلالی

🔅2- اعتقاد به مالکیت اشتراکی

🔅3- اعتقاد به تفویض امور

🔅4- اعتقاد به شفاعت نافذ

و هر یک از اینها شرک صریح در ربوبیت است.

 

👈و اگر مخلوقی را فاقد این چهار مورد فوق بدانی، سپس او را به فریاد بخوانی، پس تو تنها یک سبب را به فریاد خوانده‌ای و اخذ اسباب کرده‌ای و به فریاد خواندن تو عبادت آن سببی که به فریاد خوانده شده است نخواهد بود.

💡مانند حدیث: «يَا عِبَادَ اللهِ احْبِسُوا».

💡مانند دعای: «يَا مُحَمَّدُ، إِنِّي أَتَوَجَّهُ بِكَ إِلَى رَبّی».

💡مانند سخن هاجر: «أَغِثْ إِنْ كَانَ عِنْدَكَ خَيْرٌ».

💡مانند: ﴿فَٱسۡتَغَٰثَهُ ٱلَّذِي مِن شِيعَتِهِۦ﴾

💡مانند: «ثُمَّ لَئِنْ قَامَ عَلَى قَبْرِي فَقَالَ: يَا مُحَمَّدُ لَأُجِيبَنَّهُ».

💡مانند: ﴿وَٱلرَّسُولُ يَدۡعُوكُمۡ فِيٓ أُخۡرَىٰكُمۡ﴾.

💡مانند: ﴿قَالَ إِنَّمَآ أَنَا۠ رَسُولُ رَبِّكِ لِأَهَبَ لَكِ غُلَٰمٗا زَكِيّٗا﴾

💡مانند: ﴿وَٱسۡتَعِينُواْ بِٱلصَّبۡرِ﴾

💡مانند: ﴿وَٱتَّقُواْ ٱلنَّارَ﴾

💡مانند: ﴿أَنِّيٓ أَخۡلُقُ لَكُم مِّنَ ٱلطِّينِ كَهَيۡ‍َٔةِ ٱلطَّيۡرِ فَأَنفُخُ فِيهِ فَيَكُونُ طَيۡرَۢا بِإِذۡنِ ٱللَّهِۖ وَأُبۡرِئُ ٱلۡأَكۡمَهَ وَٱلۡأَبۡرَصَ وَأُحۡيِ ٱلۡمَوۡتَىٰ بِإِذۡنِ ٱللَّهِۖ﴾.

💡مانند: ﴿يَتَوَفَّىٰكُم مَّلَكُ ٱلۡمَوۡتِ﴾.

💡مانند: ﴿قَالُواْ يَٰمُوسَى ٱدۡعُ لَنَا رَبَّكَ بِمَا عَهِدَ عِندَكَۖ لَئِن كَشَفۡتَ عَنَّا ٱلرِّجۡزَ لَنُؤۡمِنَنَّ لَكَ﴾.

💡مانند: ﴿فَٱبۡعَثُواْ حَكَمٗا مِّنۡ أَهۡلِهِۦ وَحَكَمٗا مِّنۡ أَهۡلِهَآ﴾.

💡مانند: ﴿يَحۡفَظُونَهُۥ مِنۡ أَمۡرِ ٱللَّهِۗ﴾. و ...

که همۀ اینها طبق قانون اسباب بوده و نسبت دادن مجازی انجام آن افعال به آن اسباب نه تنها شرک نیست بلکه داخل در قانون توحید است و کمک گرفتن از آن اسباب شرک نیست چون خداوند آن اسباب را برای رساندن کمکی که خودش ایجاد و خلق کرده است قرار داده است. و اگر مشرکان نیز بت‌هایشان را به عنوان اسبابی خالی از قدرت ربوبیت و استقلالیت به فریاد خوانده بودند، پس آنها نباید مشرک می‌بودند!

 

▫️پس ثابت می‌شود که مشرکان بخاطر ربوبیتی که برای بت‌هایشان قائل بودند آنها را به دعا می‌خواندند و آنها بخاطر مجرد ذبح و سجده کردن و مجرد به دعا خواندن بت‌ها مشرک نگشته بودند. چنانکه کسی که برای سیر کردن شکم خودش حیوانی ذبح می‌کند، شکمش را با انجام عمل ذبح عبادت نکرده است! و چنانکه ملائکه به مجرد سجده کردن برای آدم، و برادران یوسف به مجرد سجده کردن برای یوسف، آدم و یوسف علیهما السلام را عبادت نکرده بودند. بلکه این اعتقاد به ربوبیت در یک موجود است که انجام دادن عمل برای او و به دعا خواندن او را تبدیل به عبادت می‌کند. و شرک در عبادت رخ نمی‌دهد مگر اینکه قبل از آن شرک در ربوبیت بوجود آمده باشد.

 

👈پس ادعای نوخوارج معاصر در اینکه می‌گویند: {مشرکان بدون اینکه برای بت‌هایشان ربوبیت قائل بوده باشند و بدون اینکه بت‌هایشان را من دون الله بدانند، تنها آنها را همانند اسبابی به اذن الله به دعا می‌خواندند و بخاطر چنین دعایی مشرک گشته بودند}، رد شد. چون اخذ اسباب و به دعا خواندن اسبابی که به اذن الله هستند شرک نیست. و استقلالیت قائل نبودن برای یک موجود، به معنای سبب دانستن آن موجود است و عقیده‌ای که اخذ اسباب را شرک اکبر بداند به راستی که بویی از توحید نبرده است.

 

▫️و خدا را سپاس گذارم که باطل بودن عقیدۀ خوارج معاصر و توحید پوشالین و بی‌اساس آنان که اخذ اسباب را شرک می‌دانند، به من نشان داد. و امیدوارم که دیگر فریب خوردگان توحید بدعی وهابیت نیز، هوشیار گشته و به باطن و ماهیت و حقیقت این مذهب که خود را پشت شعار توحید پنهان کرده است پی ببرند.

⚡️و اکنون به این سوال خوب فکر کنید چون به اذن الله سبب بازگشتن آن کسی که فریب شعار توحیدی وهابیت را خورده است به آغوش اهل سنت و جماعت خواهد شد.

❓سوال: آیا اسباب، من دون الله و مستقل از الله و خارج از مشیت و قدرت الله هستند یا به اذن الله؟

❓آیا مشرکان، معبودانشان را اسبابی به اذن الله می‌دانستند، یا إله‌هایی من دون الله؟

❓آیا اخذ اسباب به معنای عبادت اسباب است؟

﴿وَكَذَٰلِكَ نُفَصِّلُ ٱلۡأٓيَٰتِ وَلَعَلَّهُمۡ يَرۡجِعُونَ١٧٤﴾ [الأعراف: 174]

«و این چنین، آیات را بتفصیل بیان می‌کنیم، و شاید (به سوی حق) باز گردند».

 

ادامه دارد...